Avigdor Arikha

Avigdor Arikha a l'é stàit dzortut un pitor, ma ëdcò un dissegnator, un graveur, n'ilustrador. Fieul ëd pare e mare ebreo, a l'era nà a Radauti, davzin a Czernowitz, ai 28 d'avril 1928. Dël 1941 a l'ha patì la përsecussion anti-ebrea nasista: a l'é stàit ampërzonà con soa famija ant un camp ëd consentrassion an Ucrain-a ossidental, e ambelelà sò pare a l'é mòrt. Dël 1944 ij mèmber ëd na delegassion dla Cros Rossa an vìsita al camp a s-ciàiro ij sò dissegn ëd soa vita ëd deportà e a oten-o soa liberassion e cola ëd soa seur. Tuti doi a son mandà an Palestin-a. Dal 1946 a studia a la Scòla d'art Bezalel ëd Gerusalem: j'ansegnant ëd sa scòla a j'ero dissìpoj dël Bauhaus e donca Arikha a l'ha arseivù n'educassion artìstica ëd na modernità che antlora a l'era pa frequenta. A l'é diplomà ant ël 1949. Antratant, dël 1948 a l'é ferì an combatend për Israel. Otnùa na borsa dë studi a la Scòla dle bele art ëd Paris, pì tradissional ant ij sò métod, ambelelà Arikha a amprend la técnica dël fresch. A Paris as treuva bin e dël 1954 a tramuda ambelelà ëd fasson definitiva. A la fin dj'agn 1950 Arikha a pràtica na pitura astrata. Cost perìod ëd l'astrassion a finiss ant ël 1965; fin-a al 1973 as consacra al dissegn e a le gravure, an dasend-se la régola ëd livré l'euvra an na sola session. An arpijand dël 1973 la pitura, a conserva 's prinsipi për dij ritrat, dij nu, dle sene d'anterior e dle nature mòrte. Soa fomna, la poetëssa Anne Atik, e soe fije a son ij sò prim modej. A arpija la costuma dij ritrat su comission, e dël 1983 a pitura l'argin-a mare Elisabeta; dël 1988 a figura ël vej prim ministr britànich Alexander Douglas-Home, peui n'àutr vej prim ministr, Pierre Mauroy. Për chiel as buto an pòsa l'atris Catherine Deneuve, lë scritor Samuel Beckett (con ël qual Arikha a fa amicissia e dont a ilustrërà vàire euvre) e lë stòrich dl'art David Sylvester. Avigdor Arikha a l'ha publicà dij coment an sël New York review of books, The new republic e Commentaire. A l'é mòrt ëd càncher a Paris ai 29 d'avril 2010. Euvre prinsipaj Peinture et regard (lìber, 1991).