Còrsica

La Còrsica (Corsica an còrs e an italian, Corse an fransèis) a l'é n'ìsola dël mar Mediterani. A aparten a la Fransa fin-a dal 1768. Ancheuj a constituiss un-a dle 13 Region dla Fransa metropolitan-a, bele che ufissialment a l'é dita Collectivité territoriale de Corse (Coletività teritorial ëd Còrsica). La Còrsica a l'ha na surfassa d'8.680 km2 e a conta anviron 279.000 abitant. A l'é partagià an doi dipartiment: 2A : Còrsica Meridional 2B : Àuta Còrsica La capital a l'é Ajaccio. Autonomìa e sentralism Ij vajant posson autonomista a sò interior a së scontro da pì che 200 agn con na Constitussion dlë Stat fransèis ch'a l'é antra le pì sentraliste an Euròpa. Sòn a l'ha mnà la Còrsica a në status particolar antrames le Region fransèise, da pòst che sa Region a gòd ëd quàica forma d'autonomìa pì slargà, dzortut për lòn ch'a rësguarda la lenga e la coltura locaj. Geografìa La Còrsica dal satélit dla NASA La Còrsica as treuva an mes al mar Mediterani, bele a nòrd dla Sardëgna. A dista 82 km da Piombino, an Toscan-a, e anviron 160 km da la rivera lìgura. Lenga Dacant al fransèis, ch'a l'é lenga ufissial parèj che an tuta la Fransa, la lenga còrsa, cas ùnich për lë Stat fransèis, a l'ha në statut ufissios ëd lenga regional, e a peul esse mostrà ant le scòle primarie dl'ìsola, a pat ch'a sìa nen na materia obligatòria e che sò usagi a pòrta nen a 'd disparità 'd tratament antra jë student. Ant le comun-e ëd Bonifacio e Calvi pòche përson-e a parlo ancor un dialet ligurin, retagi dl'antica dominassion genoèisa. Për finì, ant l'ìsola a l'é capì e dovrà 'dcò l'italian, an càusa a le vicende stòriche, a la vzinansa geogràfica, a la television satelitar e al torism. An efet ant la toponimìa dl'ìsola lë Stat fransèis a l'ha mantnù ufissialment squasi sempe ij nòm an italian dij pais (Ajaccio, Bonifacio, Porto Vecchio e via fòrt) ch'a son soens diferent da coj an lenga còrsa (Aiacciu, Bunifaziu, Portivechju), mentre che ij corispondent an fransèis a esisto pa. Anliure esterne Sit istitussional Region fransèise Region ëd la Fransa Metropolitan-a (2016) Alvernia-Ròno-Alp • Àuta Fransa • Borgògna-Franca Contà • Brëtagna • Còrsica • Grand Est • Ìsola ëd Fransa • Neuva Aquitania • Normandìa • Ocitània • Pais ëd la Lòira • Provensa-Alp-Còsta Asura • Sènter-Val ëd la Lòira Region ëd la Fransa Metropolitan-a (1982-2015) Alsassia • Alvernia • Aquitania • Àuta Normandìa • Bassa Normandìa • Borgògna • Brëtagna • Champagne-Ardënne • Còrsica • Franca Contà • Ìsola ëd Fransa • Lengadòca-Rossijon • Limosin • Loren-a • Mesdì-Pirené • Nòrd-Pass ëd Calais • Pais ëd la Lòira • Picardìa • Poitou-Charentes • Provensa-Alp-Còsta Asura • Ròno-Alp • Sènter Region d'Oltramar Guadalupa • Gujan-a Fransèisa • Martinica • Mayotte • Réunion