Voltaire

Filòsof, scritor, dramaturgh e poeta an lenga fransèisa.
François-Marie Arouet, a l'era nassù a Paris ai 21 ëd novèmber dël 1694 e a l'é mòrt ambelelì ai 30 ëd magg dël 1778. A l'ha pijà lë stranòm Voltaire ch'a l'avìa anviron 24 agn e a l'avìa già avù soe prime riussìe a teatro.

Chërsù an na famija assè modesta, già da giovo a l'era fasse armarché për sò talent ëd versificator e sò sens dl'ironìa.
An esili a Londra, dal 1726 al 1728, an lesend Locke e Newton a l'ha dëscoatà la filosofìa e la siensa neuve.

Soe caraterìstiche a j'ero ël pessimism e l'anti-naturalism.

Euvre prinsipaj modìfica

L'euvra ëd Voltaire a consist ëd pì che na senten-a ëd volum e a comprend teatro, conte, poesìe, tratà, romanz, studi e na corëspondensa fosonanta con un përfond ëd përsonalità ëd soa época.

  • Œdipe (1718)
  • Zaïre (1732)
  • Lettres philosophiques sur les Anglais (1733)
  • Le Mondain (1736)
  • Sept Discours en Vers sur l'Homme (1738)
  • Zadig (conta, 1747)
  • Micromégas (conta, 1752)
  • Diatribe du docteur Akakia médecin du pape (sàtira, 1753)
  • L'Orphelin de la Chine (1755)
  • Candide (conta, 1758)
  • Dictionnaire philosophique (1764)
  • Le philosophe ignorant (1766): organisà an 56 chestion o ignoranse
  • L'Ingénu (1767)
  • La Princesse de Babylone (1768)
  • Épître à l'Auteur du Livre des Trois Imposteurs (1770)