Camp newtonian

Fissà un pont O, ch'as consìdera un camp ëd vetor definì përparèj: ël vetor ${\vec {A}}$ ant un pont M a l'é dirigiù arlongh la reta OM e soa grandëssa a varia an rason dël quadrà ëd la distansa r da O a M. Sòn a veul dì che $A={\frac {a}{r^{2}}}$ a arpresenta la grandëssa dël vetor ${\vec {A}}$, positiva si ${\vec {A}}$ a l'é orientà da O vers M, negativa s'as dirigg da M vers O. Un camp përparèj as dis camp newtonian. Ël paràmeter a a l'é dit la massa agenta, piassà ant ël pont O, e as dis che ël camp a l'é creà da costa massa. Le linie ëd fòrsa dël camp a son ij raj ch'a seurto dal pont O. Ël nòm a l'é giustificà s'as pensa al camp ëd gravitassion creà da na massa m postà an O: na massa $m'$ piassà an M a l'é sot-ponùa, për la laj ëd Newton, a na fòrsa dirigiùa arlongh la reta MO ugual a ${\frac {kmm'}{r^{2}}}$ e a subiss n'acelerassion arpresentà da 'n vetor dirigiù da M vers O ëd grandëssa ${\frac {km}{r^{2}}}$. Antlora ël camp ëd j'acelerassion a l'é un camp newtonian ëd paràmeter a=-km; la massa agenta a l'é proporsional a la massa material postà an O. Ant l'istessa manera, as ciama camp newtonian un camp ëd vetor arzultant da la composission d'un nùmer qualsëssìa ëd camp creà, conforma a la definission sì-dzora, da dle masse agente $a_{1},a_{2},\ldots ,a_{n}$, positive o negative, postà an dij pont qualsëssìa $O_{1},O_{2},\ldots ,O_{n}$. As peulo ëdcò consideresse dij camp newtonian produvù da na distribussion continua ëd masse agente. Potensial dël camp newtonian S'as conven che a l'infinì a vala 0, ël valor ëd la fonsion potensial d'un camp newtonian generà da na massa agenta a ant un pont M a distansa r da chila a l'é $V={\frac {a}{r}}$. Për un camp generà da dle masse agente $a_{1},\ldots ,a_{n}$, si le distanse d'M da le posission ëd coste-sì a son ëd fasson rispetiva $r_{1},\ldots ,r_{n}$, për ël teorema d'adission dij potensiaj, ël potensial an M a l'é la soma dij potensiaj dij camp component, visadì $V={\frac {a_{1}}{r_{1}}}+\ldots +{\frac {a_{n}}{r_{n}}}$.