Capitalism
Ël capitalism a l'é un sistem conòmich anté le còse (la propietà, për esempi) a son possedùe da le përson-e o dai sìngoj, pa da un govern o da ëd comunità, e anté le përson-e a deuvo baraté o travajé për la moneda, an manera ch'a peusso caté le còse dont a l'han dabzògn o ch'a veulo, com ël mangé. Ël capitalism a l'ha na conomìa ëd "marcà lìber", visadì le përson-e a cato e a vendo le còse scond sò giudissi. An tante nassion dël mond ancheuj la conomìa a l'é ëdcò bastansa pianificà, dal govern, parèj a son ciamà "conomìe miste" nopà dël marcà lìber complet. A-i é ëd gent ch'a pensa pa che ël capitalism a sia na bon-a ideja. La paròla a ven da "capital", visadì cheicòs ëd valor. Sòn-sì a peul esse la moneda ("capital finansiari") o qualsëssìa àutr bin ch'a peul esse comersià. "Capital" a ven orifinariament da la paròla latin-a caput, visadì "testa", përchè a l'era dovrà për conté vàire "teste" ëd bes-ce na përson-a a l'avìa, tanti agn fà quand che le bes-ce a j'ero dovrà com moneda. |