Dòm ëd Santa Marìa Assonta (Voltera)

Ël dòm ëd Santa Marìa Assonta ëd Voltera a resta an piassa San Gioann. A smija ch'a sia stàit consacrà dël 1120. Dël 1254 a l'é stàit agrandì e a l'é stàit torna modificà ant ël sécol ch'a fà XV. Ëdcò la fassada a l'é stàita modificà, ant ël sécol ch'a fà XIII. Ël mur ëd la basìlica a tre navà - për ël qual a l'era peul desse prevista na decorassion pi rica, ma ch'a l'é restà dëspujà - a l'é partagià an doi pian. L'atelié dl'euvra dla catedral a l'ha për sòn dovrà dle forme tradissionaj e a l'ha arpijà, con la galarìa d'arcade bòrgne dël fronton, j'ornament caraterìstich dlë stil romànich pisan. Al pian teren l'ass sentral a l'é marcà da 'n bel porton ëd màrmol dël 1254. Ël tìmpan a l'é sempi, ma armarchèivol për soe ancrostassion ëd màrmol a motiv anspirà a l'Antichità. Ël cioché dla catedral, con soe tre file dë fnestre binele a doi arch, a l'é stàit giontà mach a la fin dël sécol ch'a fà XV. L'andrinta Ij mur d'andrinta dle tre navà, a l'adoss decorà 'd fresch, a son ëstàit torna piturà ant ël sécol ch'a fà XIX ëd bande ch'a ìmito ël màrmol. Vàire tablò ant le navà lateraj a figuro dzortut dle sene dla vita ëd Marìa. Già ant ël sécol ch'a fà XVI le colòme romàniche monolite sempie a j'ero stàite coatà dë stuch marmorà. Ël sofit a l'é a cassion ëd bòsch ëscurpì, piturà e dorà.