Hermann Hesse
 Hermann Hesse (Calw, Almagna, 2 ëd luj dël 1877 - Montagnola, Svìssera, 9 d'agost dël 1962) a l'é stàit në scritor e 'n filòsof svìsser d'orìgin alman-a che a l'ha vagnà 'l Nobel për la literatura dël 1946. VitamodìficaNassù a Calv, pais che al di d'ancheuj as treuva ant la region alman-a dël Baden-Wurttemberg, da giovo a l'ha motobin viagià an Italia e an India andoa a vivìo sò pare e sò nòno coma missionari. A l'ha arseivù soa educassion tra Almagna e Svìssera, andoa a l'ha studià ant na scòla superior e ant un seminari. Dël 1892 a l'ha sërcà 'd massesse e për lòn a l'han peui mandalo sota la tùa d'un teòlogh e a l'é 'dcò passà për n'institut ëd salute mental. Dël 1893 a l'ha livrà jë studi e a l'ha tacà a travajé. Dël 1912 a l'é mudasse a Berna da andoa a l'ha motobin criticà la Prima Guèra Mondial. Për sòn a l'é stàit motobin criticà da la stampa alman-a e bandon-a da vàire amis dòp la publicassion ëd n'articol anté che a ciamava a l'imperi alman ëd nen casché ant ël nassionalism. Dël 1921 a l'ha ciamà e otnù la nassionalità svissera. Coma vàire'd sò personagi, Hesse a l'ha avù'd problema con le fomne. Mariasse dël 1904 con Maria Bernouilli, a l'ha catà tre masnà, ma costa union a l'é furnìa an manera tragica për ëd problema mentaj'd soa fomna. Lë sgond mariagi, dël 1924, con Ruth Wenger a l'é durà pòchi mèis. A l'é peui mariasse con Ninon Dolbin dël 1931 e con costa fomna-sì a l'é restà fin-a a la fin ëd soa vita. A l'é mòrt a 85 ani për emoragìa serebral ant soa casa'd Montagnola, pais ëd la Svìssera italian-a. Euvra literariamodìficaHesse a l'ha creà soa filosofìa an partend dal pensé oriental (Siddartha, 1922) e j arzultà a son rivà dzoratut con "Der Steppenwolf" dël 1927 che a l'é dventà na critica al militarism e a la veuja d'arvangia che a i ero an Almagna dòp la Prima Guèra Mondial. Costa posission a l'ha falo dventé motobin famos an Almagna dòp la Sgonda Guèra Mondial. Dël 1946 a l'ha arseivù'l Premi Nobel për la literatura. Euvremodìfica
|