A fërvè dël 1519 a l'era partì da Cuba con 11 nav, apopré 500 soldà, 13 cavaj e nen vàjre canon e a l'era sbarcà an sla còsta dlë Yucatan.
An pòch mèis a l'a ocupà bon-a part ëd l'imperi atzeca e convint l'imperator Montezuma a deciare-se sudit ëd l'imperator spagneul Carl I.
Dòp n'arvòlta dj'Atzech, Cortes ai 13 d'aost dël 1521 a l'ha ocupà la capital Tenochtitlan e, sùbit dòp, tut ël Méssich, ch'a l'é diventà na colònia espagneula con ël nòm ëd Neuva Spagna.
Carl I a l'ha peui nominà Cortés governador dla colònia.