Johann Wolfgang von Goethe

Goethe piturà dël 1828 da Josef Stieler. Johann Wolfgang von Goethe, nassù ai 28 d'aost dël 1749, mòrt ai 22 ëd mars dël 1832, a l'é stàit në scritor tedesch, ma ëdcò poeta e dramaturgh. A l'é ëdcò stàit n'ator, n'aministrador, në siensià, un geòlogh, un botànich e un filòsof. A l'ha anfluensà motobin dë scritor e pensador dël sécol ch'a fà XIX. Soa contribussion a la siensa a comprend ij sò travaj ëd botànica e soa Teorìa dij color. Ij sò lìber a son soens sità e quaich soa disà a l'é dventà part ëd la Lenga tedesca. Ij sò poem a son stàit butà an mùsica da composidor com Schubert, Schumann, Brahms, Wolf, e Strauss. Crìtich e student a diso che ij sò poem a son mach bej an tedesch, përchè a son mal ëd rende an d'àutre lenghe. Ij sò drama a son nen rapresentà soens fòra dla Germania e ij sò travaj sientìfich a son superà. Euvre pi amportante Götz von Berlichingen mit der eisernen Hand, 1773 Prometheus, 1774 Die Leiden des jungen Werthers, 1774 Iphigenie auf Tauris, 1779 Torquato Tasso, 1780 - 1790 Römische Elegien, 1788-90 Venezianische Epigramme, 1790 Faust. Ein Fragment, 1790 Wilhelm Meisters Lehrjahre, 1795/96 Faust. Eine Tragödie, 1808 Theory of colours, 1810 West-östlicher Divan, 1819 Faust II, 1833