Ël castel dij DòriaA smija ch'ël nòm ëd Mornèis a fussa atestà ant l'àuta Età 'd Mès co'l topònim ëd Molanesio, miraco lijà a le atività dij mulaté ch'a fasìo comersi ëd sal e d'àutre marcansìe antra 'l mar ëd la Liguria e la pian-a dël Pò. La posission stratégica an sle strà 'd comunicassion a l'ha favorì l'insediament dij monio dl'abassìa 'd San Siro 'd Génoa. La sità a ancamin-a parèj a espande soa influensa ant ij teritòri dl'Oltragiov e a sarà la famija genoèisa dij Ross ëd la Vòlta a fesse anfeodé ant j'anviron e a fé edifiché 'n castel. Dël Tërzent ël pais a passa prima sota ij Marchèis dël Monfrà, peui a la famija Dòria, ch'a lo tnirà fin al Sinchsent. D'apress, Mornèis a passa 'd man a àutre famije genoèise dij Passan, dij Palavzin e dij Sèra. Costi ùltim a tniran ël pais për squasi sent e sinquanta agn, ëdcò quand che ant ël cors dël Setsent la region a passa sota al contròl dël Regn ëd Sardëgna.
D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, dël 1815 Mornèis a torna ant ël Regn ëd Sardëgna, e dal 1859, an séguit a la riorganisassion aministrativa dël Decret Rattazzi (Lèj n.3702, 23 otóber 1859), a l'é aministrà sota a la Provinsa ëd Lissandria, al Sircondari ëd Neuve e al Mandament ëd Castlèt d'Òrba.
