Pietro Alessandro Garda

Pietro Alessandro Garda a l'era nà a Ivrèja ai 23 ëd fërvé 1791. A l'ha mnà n'esistensa assè movimentà tanme òm d'arme e ëd polìtica, arvolussionari e colessionista. A vnisìa da na famija bonstasenta, sò pare a l'avìa 'd propietà e tère a Paris, Ivrèja e Samon. A l'avìa studià a Paris, al colege Lemoine, peui a l'Università ëd Turin, andoa a l'é stàit diciairà bacelié an drit. Apress avèj frequentà la scòla militar ëd Saint-Germain-en-Laye, a l'é vnù leutenent ëd lë stat magior ëd Napoleon I. Durant ij batibeuj liberaj ancaminà ai 15 mars 1821 a l'università, Garda a l'é a Turin. Për soa partissipassion, ël tribunal ëd guèra con sentensa dij 6 dë stèmber 1821 a lo condan-a a la prison a vita. Chiel as ambarca a Génoa për la Spagna; peui, sota ël cognòm ëd soa mare, a passa an Fransa e a riva a Paris ant ël maj 1822. A Paris a lo aresto për soe opinion radicaj. Taparà via da la Fransa, a va an Anghiltèra e dël 1823 a torna an Ëspagna. Doi agn apress a l'é an Mérica meridional: an Perù a intra ant l'armada dl'avosà general Simone Bolivar, al qual a l'era stàit arcomandà dal general Robert Wilson. Dël 1848 a rintra an Euròpa e as buta dlongh al comand dij volontari d'Ivrèja. Garda a l'é stàit vàire vire diputà al parlament. Dël 1874 a l'ha fàit cadò a la sità d'Ivrèja ëd na pressiosa colession d'oget d'art da Giapon e Cin-a. A l'é mòrt a Ivrèja dël 1880.