Repùblica

La repùblica a l'é na sòrt ëd govern ch'a l'ha pa un re, n'argin-a, o n'àutr monarch e anté ël pòpol a l'é sovran. Sòn-sì a veul dì che ël pòpol a peul serne ël cap ch'a lo rapresenta e ch'a fà le lej. La paròla repùblica a ven da le paròle latin-e res publica, ch'a veulo dì "còsa pùblica". Le nassion con un re o n'àutr monarch e elession libre a son ciamà monarchìe costitussionaj. Lòn ch'a rend na repùblica diferenta, a l'é che ël pòpol a l'ha pa dabzògn dël përmess d'un re, o ëd n'àutr podèj pi àut, për serne ij cap ëd govern ch'a veul. Le lej a son fàite an nòm dël pòpol. Ël Cap dë Stat ant na repùblica a l'é generalment na përson-a ch'a l'é stàita sërnùa dai sitadin, o da elession direte o da rapresentant elegiù com rapresentant dël pòpol. An tante repùbliche, ël Cap dë Stat a l'é ciamà President. An chèiche nassion, ël President a l'é elegiù e a l'ha un baron ëd podèj. An àutre, ël President a l'ha pa tant podèj diret, ma a l'é amportant ant ël sistem legal për d'àutre rason.