Rosa Luxemburg
Rosa Luxemburg, nassùa ai 5 ëd mars dël 1870 (o 1871), mòrta ai 15 ëd gené dël 1919, a l'é stàita na marxista alman-a nassùa an Polònia. Sò nòm ëd nàssita a l'era Rosalia Luxenburg; soa famija a l'era ebrea e chila a l'era la quinta ëd sinch masnà. Sò pare, negossiant ëd bòsch, a l'era Eliasz Luxemburg III e soa mare Line Löwenstein. La Luxemburg a l'avìa organisà ël partì comunista an Almagna, ma a l'é stàita massà da na fassion ëd drita ciamà ij Freikorps. Rosa Luxemburg a l'ha portà na serie ëd neuve ideje che a continuo a anfluensé ël comunism ancheuj. A l'avìa apogià la Rivolussion Russa ëd Lenin e ëd Trotsky, ma a vedìa che a stasìo fasend dj'eror antidemocràtich an organisand cola ch'as pensava a dovèissa esse na nassion pi democràtica. A insistìa ëdcò an sla libertà d'assemblea, libertà dë stampa, e an sl'abolission ëd la pen-a ëd mòrt. Dël 1913 a l'ha publicà un sagg (L'Acumulassion dël Capital) che a sosten che l'acumulassion dël capital a causa l'imperialism. |