Òtica

Un fenòmeno òtich d'arflession ëd në specc L'òtica a l'é cola part ëd la fìsica ch'a studia la lus, visadì tuti ij fenòmeno d'emission, ëd propagassion e d'arlevassion dle radiassion dlë spetr visìbil. L' òtica a l'é dividùa an vàire branche, tanme l'òtica geométrica, ondulatòria e eletromagnética. Òtica geométrica A studia le lent e jë specc e an general 'me che la lus a passa e as divid cand a passa a travers dij materiaj transparent o opach. A soa base a-i son le quatr lej dl'òtica geométrica: La propagassion retiligna dla lus ant un mojen omogeni: la lus a së spantia an raj luminos. Ant l'aria, mojen omogeni e trasparent, costi a son retilign. L'indipendensa dij raj luminos: ij penej ëd lus a peulo sfioresse, ancrosiesse sensa che sò përcors o soa antensità a vario për n'assion ressìproca. Le lej dl'arflession. Le lej dla rifrassion (lej dë Snelius-Descartes). Òtica ondulatòria As basa dzora l'ipòtesi che la lus a l'ha na propagassion an onde trasversaj. Ij raj 'd lus a saran le linie perpendicolar a le surfasse dj'onde. As riva parèj a spieghé tuti ij fenòmeno ëd difrassion, d'antërferensa e ëd polarisassion. Òtica eletromagnética As basa dzora l'esplicassion dla lus tanme onde eletromagnétiche. Òtica ant la vita ëd mincadì Vàire a son ij fenòmeno òtich pì o men particolar ch'as peulo s-ciairé ant la vita ëd tuti ij di, ch'as pensa për esempi a l'arcancel, al mirage o a l'auròra boreal. Jë specc e le lent as deuvro da 'd senten-e d'agn. An dzorpì, a-i son vàire përson-e ch'a deuvro j'ociaj o le lent a contat për podèj s-ciairé bin.