Aristarch ëd Samo

Astrònom. Aristarch a l'era nassù a Samo dël 310 aGC e a l'é mòrt dël 230 aGC. A fortìa che ij pianeta a viro antorn al Sol, arlongh d'òrbite sircolar. A l'avìa osservà che cand la Lun-a a l'é giusta al prim quart, le rete ch'a gionzo l'euj a la Lun-a e al Sol a formavo n'àngol pì cit dël quadrant ëd na part ansima a tranta, visadì d'87 gré (ma an efet a l'é d'89 gré e 52 minute). Dagià che ël valor dël sen ëd s'àngol a l'é comprèis antra ${\frac {1}{20}}$ e ${\frac {1}{18}}$, a na tira che ël rapòrt antra le distanse dla Tèra dal Sol e dla Tèra da la Lun-a a l'é comprèis antra 18 e 20. Ël métod a l'era bon, ma la fota d'osservassion a l'ha mnà a l'arzultà sbalià. Costi cont a fan d'Aristarch, ansema a Archimede, un dij precursor dla trigonometrìa, che a nassrà për da bon mach con Iparch.