Balansa ëd Cavendish

La balansa ëd Cavendish a l'é n'angign con ël qual Henry Cavendish dël 1798 a l'ha determinà ël valor dla costanta gravitassional G. A le doe bande ëd na motobin sutila e dlicà fibra ëd quars a son pendùe ëd fasson simétrica doe masse uguaj m. Doe gròssa masse M a son avzinà a le masse cite e l'atrassion antra M e m a fa tòrze la fibra ëd quars. Apress avèj calibrà ël sistema an manera che la quantità ëd fòrsa necessaria për produve na dàita torsion a sia conossùa, la fòrsa d'atrassion antra M e m a peul esse calcolà da la torsion osservà. Antlora ant l'equassion $F=G{\frac {Mm}{r^{2}}}$ a resto conossù m, M, F e r e as peul arzòlve për oten-e G. Ant la pràtica, cost esperiment a l'é motobin dlicà, përchè la fòrsa d'atrassion a l'é motobin cita. Pr'ëmzuré la torsion motobin cita dla fibra, as fa arflete un raj ëd lus contra në specc tacà a la fibra, parèj la cita torsion a pròvoca na deflession dël raj ch'a l'é pi belfé mzuré (cost usage d'un raj ëd lus a l'é ciamà na leva òtica). Dagià che la fibra a l'é motobin sensìbil, ëdcò un cit moviment ëd l'aria lì-davzin a peul ruiné le mzurassion. Për oten-e dj'arzultà afidàbij a venta fé motobin atension a eliminé ij moviment ëd l'aria e le vibrassion.