Bard (Ca nobiliar)

Bard Atestà dël: 1191 Prim personagi atestà: Ugon Prim tìtol atestà: sgnor ëd Bard Mòt: an piemontèis: al dì d'ancheuj: ël branch dij Sarriod de Latour a l'é rivà fin-a al dì d'ancheuj. Ij prim agn dla ca nobiliar dij Bard a son coatà squasi mach da le conte. Pedrini e Gotta a arpòrto na legenda ch'a veul che la famija a la sia vnùita da 'nt la Loren-a, ma a-i é gnun dat anans dla prima atestassion ëd n'Ugon ëd Bard, ch'a-j fa at ëd suditansa a Tomà I dël 1191. Vàire dle conte ëd guère antra fratej a podrìo esse staite esagerà, ën essend che a-j ëvnisìo a taj ai Savòja për pijé sota contròl ij castej pì amportant dla Val d'Osta. Stòria dla famija La guèra d'orìgin e ij branch dla famija Ugon ëd Bard a l'ha tre fieuj: Ugon II Gulielm Anselm Na vira che Ugon pari a meuir (anviron al prinsipi dël sécol ch'a fa XIII) Ugon e Gulielm a taco sùbit a bat-se për decide a chi debio resteje ij ben ëd famija. Ugon a l'ha ël but dë saré Gulielm ant ël Castel ëd Pont San Martin, e për fé pression a-j pija ël fieul përzoné. Gulielm a l'arspond ën brusand ël Castel ëd Champorcher, e Ugon rend ël colp brusand le vigne ad Donnas. La guèra a va anans pì che des agn, fin a che dël 1214 ël vësco d'Osta, Otin, a-i la fa a feje firmé un compromess ch'a-j da Bard e Champorcher a Ugon e Pont San Martin e Arnad a Gulielm. Le cròniche a conto che dapress al compromess Ugon a sia butasse a maltraté tùit coj ch'a passavo, fin a provoché la reassion dij Cont ëd Savòja. A l'é malfé giudiché vàire che le sorgiss medioevaj a sio obietive, ën essend che 'l vissi dë ficheje tute le colpe a col ch'a l'avìa përdù na guèra a l'era motobin spantià antra ij cronista dël temp. Comsëssìa, dël 1242, Medeo IV a-j da órdin a Godifré ëd Challant dë pijé ël Castel ëd Bard. Ugon as arend, e a chita la val për sempe, ansema a sò fratel pì giovo, Anselm. La legenda a veul che ës në vada da 'nt la val për nen dejla vinta a sò nemis, ma a venta ëdcò dì che dapress a soa partensa a-i riva na redistribussion ëd domini feodaj che butand ën consideran la guèra përdùa a l'é nen tant grama për ij fieuj d'Ugon. A peul esse che lë slontanament ëd pari e barba a sia staita un-a dle condission polìtiche butà a la famija për podej salvé chèich-còs ëd sò domini. La redistribussion dël 1242 Un tòch dël borgh vej ëd Bard Antramentr che ël branch ëd Pont San Martin a resta ant ij sò possediment, ij doj fieuj d'Ugon II a l'han da soporté anco' n'àotra riorganisassion dël domini dij Bard. Ij féod ëd Bard e Châtel Argent, che a contròlo ël passagi an Val e a bato moneda, a-j van a ij Savòja; Ij cit féod d'Anselm ëd Bard a-j van spartì antra ij fieuj d'Ugon II; Ajmon ëd Bard e sò fieuj a pijo Sarre; March ëd Bard e sò fieuj a pijo Introd e Sarriod. Col temp la famija as dividërà an doj branch: Ij Sarriod de Latour ch'a rivëran fin-a al 1921; Ij Sarriod d'Introd ch'a son rivà fin al dì d'ancheuj. La guèra ëd sucession djë Challant Ël branch dij Sariod d'Introd a l'ha la dariera possibilità dë rintré ant le famije pì potente dla val a ij temp dla guèra ëd sucession djë Challant. Pierre Sariod d'Introd as maria con Catlin-a ëd Challant dël 1442 e a ven cont ëd Challant. A sarà però motobin prest massà a tradiment pen-a fòra Véres, d'andova ch'as bogiava për giuteje a soa fomna, sota assedi a Cas-cion. Dapress a sossì la famija dij Bard a l'avrà mai pì la possibilità d'esse determinanta për ij destin dla Val d'Osta. J'arme dla ca L'arma dij Bard a l'é colorà d'azur, con antrames doj barb d'òr ch'as vardo l'un con l'àotr, e lë scu a resta tut coatà a cros potensià. Ij Pont san Martin a l'han l'arma anquadrà, con ij d'òr dzora a le cros potensià dij Bard al prim e quart quàder, l'arch ëd pont ch'a ten su la tor guelfa (arma dla comun-a ëd Pont San Martin) ai quàder 2 e 3. Ij Sarriod d'Introd a l'han l'arma d'argent, con ansima na banda trasversal azura, ch'a l'ha andrinta tre leon d'òr. Ij Sarriod de Latour a l'han la midema arma dij cusin d'Introd, ma ant ël canton dë snista a gionto na tor an mon rossa e nèira. Bibliografìa Pedrini, Ennio (1965). Passeggiata tra i castelli (Val d'Aosta). Turin: Editoriale Pedrini.