Cont ëd San Bastian

Ël magior Federich Pàul Novarin-a, mej conossù come cont ëd San Bastian a nass a Turin ël 25 ëd gené dël 1710. Fieul ëd Fransesch Ignassi Novarin-a e dla contëssa Anna Casàlis ëd Cumian-a, (la famosa Marchèisa dë Spign ch'a l'avrìa peu maria an sconde nòsse Vitòrio Medeo II) a l'é stèit un dij përsonage pì amportant ëd la bataja dl'Assieta. Ël 19 ëd luj 1747 a l'é a cap dël batajon Guardie, ant la postassion pì pericolosa dla bataja, la Testa dl'Assieta. Ël comandant ëd l'esèrcit austro-piemontèis, Gioan Batista Cacran, cont ëd Bricheras, a l'é apostà an sël Gran Serin. Sota j'atach dij fransèis ch'a son tre vòlte tant ij piemontèis, ël cont ëd Bricheras a manda a dì al cont ëd San Bastian d'abandoné la Testa dl'Assieta për rinforsé ël Gran Serin. Ël magior Novarin-a a rëspond ch'a peul nen bogesse e manda n'agiut ël general Alciati con chèich òm. Ël comandant a arneuva l'arcesta e 'l Novarin-a a rëspond “Noi i bogioma nen” e a ciama l'órdin për ëscrit. L'istansa a ariva mentre ij fransèis a ancamin-o l’ùltim atach, ma 'l cont ëd San Bastian, nen scotand l'órdin ëd sò superior, a braja ai sò òm: «An facia al nemis i podoma nen volté le spale!». Ij sòldà, cissà dal corage 'd sò magior, a arposso 'dcò l’ùltim atach. Antratant tra ij soldà fransèis, già arpossà tre vòlte an sël Gran Serin, a taca a viré la neuva dla mòrt ëd tanti ufissiaj e dël comandant Bellisle e a decido d'artiresse. La manera 'd dì bogianen a deriva pròpi dal corage che 'l cont ëd San Bastian a l'ha butà 'n costa bataja.