Coordinà

Ël métod dle coordinà a l'é ël métod ch'a përmet ëd definì la posission d'un pont o d'un còrp për mojen ëd nùmer o d'àutri sìmboj. Ij nùmer për mojen dij quaj la posission dël pont a l'é definìa a-j diso le coordinà dël pont. Ël nùmer ëd coordinà dont a-i é damanca për dserne la posission d'un pont a men-a al concet ëd dimension. L'anventor dël métod dle coordinà a l'é considerà René Descartes (1596-1650); a l'é un métod motobin amportant ëdcò përchè a përmet ëd dovré ij modern ordinator për la solussion ëd problema geométrich. Esempi Le coordinà barissèntriche. Le coordinà cartesian-e. Le coordinà polar. Le coordinà projetive. Le coordinà geogràfiche a definisso la posission d'un pont an sla surfassa dla tèra; minca pont an sla surfassa dla tèra a l'ha doe coordinà: la latitùdin e la longitùdin. Për definì la posission d'un pont ant lë spassi, as deuvro tre nùmer nopà che doi. Për esempi, për definì la posission d'un satélit, a peulo smon-se soa autëssa an sla surfassa dla tèra e la latitùdin e la longitùdin dël pont ëd la surfassa ansima al qual as treuva. Un tipo particolar ëd coordinà a l'é dovrà ant jë scach, andoa la posission dij tòch a l'é definìa da litre e nùmer: le colòne verticaj dla scachiera a son andicà da 'd litre dl'alfabet e le righe orisontaj da 'd nùmer. A minca casela a corëspondo na litra, ch'a mostra la colòna vertical andoa ch'as treuva la casela, e un nùmer, ch'a identìfica la riga. Parèj, minca mòssa dël gieugh a l'é dsernùa da l'andicassion dla casela ëd partensa e ëd cola d'ariv dij tòch.