Estética

L'Estética a l'é na branca dla filosofìa. A l'é lë studi dl'art e dël bel. Ij filòsof estétich as ciamo lòn che a la gent a-j pias vardé, scoté, sente o tasté, e përché a la gent a-j piaso ste còse. Ij filòsof estétich as ciamo ëdcò se l'art a l'abia cheich valor. Për esempi, a podrìo ciamesse se cheich art ch'a-j pias pa a gnun e che gnun a veul a sia ëdcò art, o cheicòs d'àutr. Platon, Aristòtil and Immanuel Kant a son amportant filòsof ëd l'estética.. Sogetivism Na teorìa an estética a l'é ciamà sogetivism. Ël sogetivist a dis che minca përson-a a l'ha ël sò sens dël bel. Parèj, l'ùnica manera ëd giudiché la blëssa ëd cheicòs a l'é se na përson-a a dis ch'a l'é bel. Na manera comun-a ëd descrive sòn-sì a l'é "La blëssa a l'é ant j'euj dlë spetator". Ël sogetivism a dis ëdcò, për la midema rason, che cheicòs a l'é art mach përchè cheidun a dis ch'a l'é art. Sòn a l'é confirmà da l'esperiensa che, combin che cheidun a treuva che cheicòs a sia bel, a riess pa a spieghé përchè. Ogetivism A son stàite butà an pé tante teorìe ogetive dla blëssa, an partend da la veja ideja ëd Platon e d'Aristòtil, che a l'ha anco' un gran pòst ant j'arserche neurosientìfiche dzor l'arsposta dël sërvel a le figure e a j'àutr sens. Al moment, combin ch'i sapio pa lòn che na përson-a a staga pensand, la tecnologìa a peul identifiché quand che le përson-e a stan arpondend con piasì a le figure.