John Archibald Wheeler
John Archibald Wheeler a l'é stàit un dij gigant ëd la fìsica antra le doe guère mondiaj. A l'era nassù a Jacksonville (an Florida) ai 9 ëd luj dël 1911 e a l'é mòrt ëd polmonìa a Hightstown (ant ël New Jersey) ai 13 d'avril dël 2008. Ant j'agn 1930, pen-a livrà la tesi, a l'é partì për la Danimarca, për andé a travajé con Niels Bohr, ch'a l'era un dij pare dla mecànica quàntica.
Dël 1938 a l'é stàit nominà professor ëd fìsica a l'Università 'd Princeton, anté ch'a l'ha mostrà fin-a al 1976.
Dël 1941 a intra a partissipé al proget Manhattan, dont j'arzultà a mnëran dl'ost 1945 a le bombe atòmiche su Hiroshima e Nagasaki.
Antratant, dël 1944 sò frel Joe a l'era mòrt an combatiment an Euròpa. An sërcand ëd travajé a l'unificassion ëd relatività general e mecànica quàntita, Wheeler a antroduv ël concet ëd geometrodinàmica quàntica, concet ch'a sarà bandonà ant j'agn 1970. Malgré 's faliment, sò travaj a fa s-ciòde un foson d'anteresse për la teorìa dla relatività general. Ij përtus nèirmodìficaWheeler a l'é l'anventor dl'espression përtus nèir. An dzorpì dl'espression përtus nèir, Wheeler a l'ha creà na bon-a part dël vocabolari dla dissiplin-a, tanme ël fassinos përtus ëd verm, për descrive na scursa teòrica dlë spassi-temp. Euvre prinsipajmodìfica
|