La Sacra 'd San Michel ëd la Ciusa

La Sacra 'd San Michel ëd la Ciusa a l'é un dij monument sìmboj ëd Piemont.
A resta ant la comun-a ëd Sant Ambreus, al termo meridional dla Valsusa.

Stòria modìfica

A l'é stàita fondà an tra 'l 983 e ël 987 - ansima a 'd teren che ël baron Hughues de Montboissier a l'avìa catà dal marchèis ëd Vian-a - cand ij monio beneditin a l'han creà an sël Mont Pirchirian, a 962 méter d'aotëssa, na comunità cenobìtica, lì andoa già ant ij sécoj prima a vnisìo a vive an solitùdin j'armita (coma San Gioann Vincens).
La gran costrussion dla sacra a l'é però mach ancaminà a la fin dël sécol ch'a fa X e a l'é andàita anans për vàire desen-e d'agn, coma a mostra la diversità dj'element, dal romànich al gòtich.

An passand da la capela simiterial (ël sepolcr dij monio, dël sécol ch'a fa XI) a la foresterìa, a la pòrta 'd fer (che as duverta an sle fortificassion, sign ëd l'antich podèj sivil e militar, an dzorpì che religios) as riva 'dnans a la scalinada che a men-a a l'intrada dl'abassìa e al basament an pera che a res le tre àbside dla cesa superior. Da 'nté ch'a-i era lë scalon dij mòrt, travers la pòrta dël zodìo (euvra dlë scultor Nicholaus dël 1120) e su për lë scalon dij contrafòrt as riva al ripian 'dnans al portal romànich ëd la cesa abassial.

La cesa a l'ha n'anterior luminos, ëd forme gòtiche ant le tre navà resùe da pilie (sécol ch'a fa XIII) e romàniche ant j'àbside (sécol ch'a fa XII).
Surtend da la cesa travers ël portal dij monio an sla trassa ch'a dà vers la Valsusa, oltra le ruin-e dël monasté neuv, fabricà tra 'l 1300 e 'l 1400, la vista as argala con ël paisage ch'a së spantia d'antorn.

Retor ëd la Sacra modìfica

  • Andrea Alotto (1943-1946)
  • Andrea Alotto (1951-1984) (secunda volta)
  • Angelo Giupponi (1984-1990)
  • Antonio Salvatori (1990-2003)
  • Giuseppe Bagattini (2003-2018)
  • Claudio Massimiliano Papa (dal 2018)

Ël sàut dla bela Àuda modìfica

An tra le vàire legende gropà a la sacra 'd San Michel, la pì anciarmanta a l'é cola ch'a conta la stòria dla bela Àuda. Arfugiasse ant ël santoari con soa famija, pr'ëscapé aj ravage dij soldà 'd Federich I, an lòta contra Adrian IV, la fija për difend-se a sarìa campasse da na fnestra ant ël pressipissi lì sota, an tocand tèra sensa fesse mal. Ansuperbìa, a sarìa torna campasse për blaghé, ma sa vira, coma a conta Màssim d'Azèj, ël tòch pì gròss restà a l'era l'orija.

Galerìa ëd foto modìfica