Union Europenga
L'Union Europenga (UE) a l'é n'union dzoranassional e antragoernativa ëd 27 ëstat. A l'é stàita creà dël 1992 dal Tratà ansima a l'Union Europenga (Tratà ëd Maastricht), e a tuti j'efet a resta ël sucessor dla Comun-a Econòmica Europenga ch'a l'era stàita fondà antra ses mèmber dël 1957. Da 'nt ël moment ëd soa fondassion vàire slargament a l'han fàit monté ël nùmer ëd sò stat mèmber, e ant l'istess temp a l'han slargane le competense. La UE a l'é an camin ch'a men-a un process d'antëgrassion europenga dont la fin e le limitassion a son nen definìe. La UE a l'é un-a dj'entità econòmiche e polìtiche pì gròsse dël mond, con sò 501,1 milion ëd përson-e (2010) e un PIB combinà ëd €11,6 trilion (US$14,5) ant ël 2006. L'Union a resta un mërcà ùnich con na polìtica ëd comerse comun-a, na Polìtica Comun-a tant për la campagna che për la pësca, e na polìtica regional për dësvlupé j'àree malbutà. A l'ha adotà na moneda ùnica, l'euro, ch'a l'é dovrà da 13 ëstat mèmber. La UE a l'ha ancaminà na Polìtica Strangera e ëd Sigurëssa Comun-a ancheuj assè limità, e na Cooperassion ëd Polissìa e d'Afé Giudissiari che për adess a l'é ëdcò limità.
La speransa ëd vita dij sò abitant a l'é dë 79 agn. OrganisassionmodìficaLa presidensa dl'Union Europenga a vira minca ses mèis antra ij govern ëd jë stat mèmber. Ël president dël parlament europengh a l'é David Sassoli (dal 2019).  LenghemodìficaL'Union Europenga a l'ha vintetré lenghe ofissiaj; le lenghe ëd travaj dovrà dai fonsionari dla comission e dël consèj a son tre: l'anglèis, ël fransèis e l'alman. ColturamodìficaL'Union Europenga a conta tërzent sit classificà al patrimòni dl'UNESCO. ConomìamodìficaDël 2012 l'1,96% dël prodot anterior ëspòrch a l'é stàit dedicà a l'arserca e al dësvlup. Anliure esternemodìfica
|
||||||
