Le orìgin dël pais a armonto a l'Età 'd Mes e l'etimologìa dël topònim a l'é d'anterpretassion difìcil: chèich ëstudios a pensa che 'l nòm a sia compòst da Vallis (valadì Val) e da 'n nòm pròpi 'd përson-a, àutri a penso che 'l sufiss ëd la paròla a sìa derivà dal latinMacula, për indiché la vegetassion satìa ch'a caraterisava coste bande aluvionaj. A peul esse che ant j'agn antorn al Mila ant ël teritòri a-i fussa l'abità 'd Caudanasch, cità ant ën diplòma imperial d'Oton I ëd Sassònia, ch'a conferìa j'anviron a Aimon ëd Cavajà, dël Contà 'd Lomel. Jë sgnor Cavajà a s'angagio con vàire acòrdi ansema a Vërsèj e ai marchèis ëd Monfrà për trové n'equilibri ch'a garantissa 'l contròl dël feod, ma për soa posission ëstratégica al confin antra Lomlin-a e Monfrà, Varmaca a ven ogèt ëd le ambission dël Marcheisà. Ël munissìpi, lòn ch'a resta dël castel dij Cavajà Dël Tërzent as buto da la part dij Viscont dël Ducà 'd Milan për dësfendse dai Paleòlogh ëd Monfrà, ma dël 1417 a l'é pròpi Filip Maria Viscont ch'a sanciss l'anession dël pais a le tère monfrin-e. Për tut ël Quatsent, passà al Monfrà, ël pais a subiss sovens j'atach dël Ducà 'd Milan. Ij Cavajà a ven-o sospetà pr'esse stàit fidej ai milanèis e a son obligà a cede 'l feod ëd Frassiné, d'antlora a son ciamà cont Cavajà ëd Varmaca.
Ant ij sécoj ch'a seguo, ël goern local sël feod a passa an part a le famije Ròta, Montij, Scòssia, San Nazé e Copa. Dël 1708, an séguit a la Guèra 'd Sucession Ëspagneula e al sucessiv Tratà d'Utrecht, Varmaca a passa ansema a tut ël Monfrà al Ducà 'd Savòja 'd Vitòrio Medeo II, che pì tard a dventa Regn ëd Sardëgna. Dël 1731 Varmaca a arsèiv ël tìtol ëd comun-a ma a resta unìa a cola 'd Tisnèis; mach dël 1741, an séguit a na sùplica dj'abitant, re Carl Emanuel III a conced la costitussion ëd na Comun-a indipendenta. D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, dël 1814 a torna ant ël Regn ëd Sardëgna e a l'é aministrà sota a la Division (peui Provinsa) ëd Lissandria, a la Provinsa (peui Sircondari) ëd Casal e al Mandament ëd Tisnèis.
