Ancontr dij tre viv e dij tre mòrt
L'Ancontr dij tre viv e dij tre mòrt (chèich vire ciamà 'dcò Contrast) a l'é 'n tema iconogràfich tìpich ëd l'Età ëd mes e present an vàire arfigurassion. Ël tema a arpresenta tre giovo cavalié vestì da sgnor che, ant ël mes ëd na cavalcà ëd cassa, a ancontro tre cadàver an progressiv ëstat ëd decomposission, che a j'avertisso an disend o mostrand na scrita: «Lòn che vojàutri i sareve, nojàutri i lo soma adess. Chi as dësmentia ëd noi, as dësmentia ëd sé medésim». As sa nen se la descrission ëd l'ancontr a sìa dësvlupà prima sota forma 'd pitura o an forma literaria: na prima arfigurassion dla metà dël sécol ch'a fa XIII a l'é present ant la cesa 'd Santa Maria a Atri, mentre che dël 1275 la stòria a ven descrivùa ant na conta an lenga fransèisa 'd Baudouin de Condé, trovador ëd Valenciennes, mnestrel a la Cort ëd la contëssa Margherita II dle Fiandre. A-i è chi ch'a pensa ch'ël tema dla meditassion an sla mòrt da part dij viv a l'abia avù orìgin ant l'Asia Minor dagià ant ij prim sécoj dl'era cristian-a. Àutri stòrich a preferisso pensé che l'iconografìa a sìa nassùa an Euròpa con la difusion dij moviment pauperìstich eretical o dle predicassion dj'órdin mendicant. An PiemontmodìficaIj tre viv e ij tre mòrt a son arpresentà an vàire cese dël Piemont e an particular an sle strà ch'a mnavo ij pelerin da la Fransa a Roma:
|