Astronomìa

La galassia NGC 4414 L'astronomìa a l'é lë studi dlë spassi e ëd tut lòn ch'a conten, për esempi jë stèile, ij pianet, le galassie e via parèj. La paròla atronomìa a ven da le paròle greche astron ch'a veul dì stèila e nomos ch'a veul dì lej Na përson-a ch'a studia astronomìa a l'é ciamà astrònom. L'astronomìa a l'é un-a dle siense pi veje. Ij pòpoj antich a dovravo le posission dle stèile për navighé, e për trové la stason mej për sëmné. L'astronomìa a jë smija motobin a l'astrofìsica. Dal sécol ch'a fà XX a-i son doe sòrt d'astronomìa: osservassional e teòrica. L'astronomìa osservassional a dòvra ij telescòp për vardé jë stèile, le galassie e j'àutr oget atronòmich. L'astronomìa teòrica a dòvra la matemàtica e ij modej al calcolador për predì lòn ch'a-i càpita. Le doe soens a travajo ansem, la teòrica a predis lòn ch'a-i càpita, e l'osservassional a mosta se le predission a son giuste. L'astronomìa a l'é pa l'astrologìa, che a chërd che le stèile e ij pianet a anfluenso le vite dl'òm.