Jean Ferrat

Cantant, autor e compositor fransèis. Jean Ferrat dël 1987 Jean Ferrat, stranòm ëd Jean Tenenbaum, a l'era nà a Vaucresson ai 26 dë dzèmber 1930, fieul ëd n'artisan bisotié e ëd na fabricanta ëd fior artifissiaj. Dël 1942 sò pare a l'é stàit deportà a Auschwitz, andoa a muirà; ël cit a l'é salvà da dij militant comunista. Ferrat a sarà un simpatisant crìtich dël Partì comunista, sensa mai dventene mèmber. La gioventura Chërsù a Versailles, a l'ha dovù chité la scòla, la mesan-a Jules-Ferry, për giuté la famija. A travajava ant un laboratòri ëd chìmica dl'edilissia; a l'ha ancaminà a monté sij palchet e a l'ha frequentà ël Teatro nassional popolar ëd Jean Vilar. Ant l'istess temp a sonava la ghitara, ancaminand an n'orchestra jazz. Con lë stranòm Jean Laroche (pì tard a sernrà Ferrat, con arferiment a Saint-Jean-Cap-Ferrat) a intra ant ël gir dij cabaret parisin, an dovrand ël repertòri d'Yves Montand. Dël 1956 André Claveau, a l'época motobin popolar, a l'ha argistrà Les yeux d'Elsa, prim adatament ëd Ferrat ëd na poesìa ëd Aragon. A-i na vniran d'àutri, fin-a al rancontr dël 1961 antra Ferrat e lë scritor, ch'as complimenta con chiel. La cariera 'me cantant Dël 1960 Ferrat a fa soe prime argistrassion e dël 1964 a-i riva ël sucess ëd soa canson La montagne. Ant ël 1963 a vagna ël premi dl'Academia dël disch Charles-Cros e dl'istess ann a sot-signa un contrat con l'editor fonogràfich Eddie Barclay. Dël 1965 a l'é Potemkine e Ferrat a rancontra ij sò prim problema con la censura. Col ann, soa mùsica a compagna ij film La vieille dame indigne ëd René Allio e Le coup de grâce ëd Jean Cayrol. Dël 1967 a fa 'n viage a Cuba e as antusiasma për l'esperiensa castrista; a na oten dle canson edificante, pien-e d'un romanticism arvolussionari a la mòda dij temp: À Santiago, Les guérilleros, Cuba si. Con Camarade a pija le distanse da l'antërvension soviética a Praga dl'ost 1968. Ant ël 1970 a l'é al cò ëd soa popolarità. A fa dódes consert al Palass dlë spòrt ëd Paris e a pùblica soa archeujta Ferrat chante Aragon, ch'a l'ha vendù doi milion ëd còpie. Dal 1973 a chita soe gire artìstiche e a fa mach pì dij consert ocasionaj. A argistra torna pì 'd na senten-a ëd soe canson për un còfo ëd dódes volum publicà dël 1980. As artira a Antraigues-sur-Volane, an Ardèche, dont a l'é consejé munissipal. Dël 1985 La porte à droite a crìtica ël virage ëd rigor pijà dal goern sossialista. Sò darié àlbom a seurt dël 1994 e a l'é n'omage a Aragon. Dël 2007 Ferrat a sosten José Bové e soa candidadura a la pressidensa dla repùblica. Dl'otóber 2009 a l'é surtije n'archeujta ëd 57 dij sò sucess ch'a l'ha vendù dosentmila còpie. Jean Ferrat a l'é mòrt ël dop-disné bonora dij 13 ëd mars 2010 a l'ospidal d'Aubenas. Lë stil Durant soa cariera, Ferrat a l'ha componù e antërpretà pì 'd dosent canson. Sò stil a mës-cia soens an n'istessa canson sentiment amoros e coment sossial e polìtich. Àlbom prinsipaj Ferrat chante Aragon (1970)