Mas
![]() |
Artìcol prinsipal an lenga piemontèisa |
Version an parlà locaj: Astësan Bielèis Canavzan Langhèt Lissandrin Monfrin Noarèis Valsesian Valsusin | |
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì |
Mas (Masio an italian) a l'é un comun dël Piemont ëd 1.385 abitant [1], ant la provinsa ëd Lissandria. Geografìa modìficaËl pais a resta an sle colin-e dël Monfrà ai confin con la Provinsa d'Ast, an sla riva meridional dël Tani. Stòria modìficaLe orìgin ëd Mas a son motobin antiche e a armonto almach a l'Àuta Età 'd Mès, quand ch'ën centr abità a nass grassie a soa posission stratégica për traversé 'l fium e coleghé le tère dl'Àut e dël Bass Monfrà. Ël pais a l'é cità an vàire document tanme Massius (899), Villa Masias (959), Maxius (1081) e as pensa ch'ël topònim a peussa derivé dal latin Ma(n)sum, valadì meison, gròssa cassin-a. Dagià dal sécol ch'a fa XII a ven-o signà dj'at dont as arconòss al paìs na capacità 'd goernesse daspërchiel tanme Comun-a. Dël 1190 ij cónsol ëd Mas a signo 'n tratà con le Comun-e d'Ast e 'd Lissandria, an prometendse agiut scambiévol an cas ëd guère e esension dai pedagi.![]() Dël 1372 la sgnorìa 'd Mas a passa sota al contròl dij Viscont ëd Milan. Dël 1428 jë Sfòrsa a don-o an feod ël pais a la famija dij Valperga, ch'a resto feodatari fin al 1674, quand ch'ël feod a passa ai Civalié 'd Quatòrdi e a j'Olivass. Ël Ducà 'd Milan a passa dal Sinchsent ai possediment imperiaj ëd la Coron-a dë Spagna. A l'inissi dël Setsent, an séguit a la guèra 'd sucession ëspagneula e al sucessiv Tratà d'Utrecht, ël pais a ven cedù al Ducà 'd Savòja 'd Vitòrio Medeo II, che pòch pì tard, dël 1720, a dven ël Regn ëd Sardëgna. D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, dël 1815 Mas a torna ant ël Regn ëd Sardëgna e a l'é aministrà sota a la Division (peui Provinsa) ëd Lissandria, a la Provinsa (peui Sircondari) ëd Lissandria e al Mandament ëd j'Ovij. Da vëdde modìficaA l'è anteressant la tor ëd Mas, situà ant na traversa dla contrà granda. Amportant ant ël pais a l'è 'cò la gesia parochial dij Sant Marìa e Dalmass. Për andè a j'Ovij a-i é 'l castel ëd Redabò (Redabue an italian). Përsonalità modìfica
Feste religiose modìficaLa patròn-a 'd Mas a l'è Santa Marìa Madalèina. La festa patronal a l'è ai 22 ëd luj. Aministrassion modìficaËl sìndich a l'é Giovanni Stefano Airaudo (dal 26/05/2019). Anliure esterne modìficaArferiment modìfica![]() |