Mecànica dle matris

Heisemberg e Bohr La mecànica dle matris ëd Werner Heisenberg a l'é na formolassion particolar ëd la mecànica quàntica andoa as sot-ligna l'aspet ëd la teorìa ch'a rësguarda jë spassi vetoriaj, antant che j'equassion d'onda a ven-o an second pian. Stòria Ël prim artìcol ëd Heisenberg an sl'argoment as antitolava Über quantentheoretische Umdeutung kinematischer und mechanischer Beziehungen, publicà an Zeitschrift für Physik dël 1925. Ant ës travaj la teorìa dle matris a l'era nen massionà ëd fasson esplìssita, përchè Heisenberg a l'avìa ancor nen notà che soe operassion matemàtiche a podìo esse antërpretà an sla base dla teorìa dle matris. La liura a l'é s-ciairisse pòch apress an n'artìcol ëd Max Born e Pascual Jordan, Zur Quantenmechanik, publicà ëdcò chiel su Zeitschrift für Physik ant ël 1925. La mecànica dle matris a l'é stàita anventà e dësvlupà prima che Schrödinger a anventèissa soa mecànica ondulatòria. L'equivalensa dle doe teorìe da na mira fìsica a l'é stàita dimostrà da Schrödinger dël 1926 ant l'artìcol Über das Verhältnis der Heisenberg-Born-Jordanschen Quantenmechanik zu der meinen, publicà ant j'Annalen der Physik.