Conforma a sò sens pì general, as ciama mondialisassion (o globalisassion) lë s-ciòde ëd situassion dont l'anteresse a l'é pa pì local, ma planetari.

Costa nossion a l'è assè veja, an armontand a j'agn 1940-1950. Tutun ij prim ch'a l'han dovrala an manera fòrta a son ëstàit ant j'agn 1980-1990 dij conomista parèj ëd Theodore Levitt, ch'a l'han parlà ëd globalization. Con sòn, a vorìo parlé ëd n'época neuva dla stòria dël capitalism, marcà da la globalisassion finansiaria, ël nasse ëd multinassionaj globaj (visadì bon-e a concepì, prodùe e distribuì dij prodot an ësfrutand d'arsorse naturaj, uman-e e finansiarie a travers ël mond), la liberalisassion dël comersi o ancor la constitussion d'ansem regionaj, tanme l'Union Europenga o ël Mercosur.

Al di d'ancheuj, as consìdera che la mondialisassion a l'é nen mach limità a la conomìa, ma a l'ha ëdcò d'aspet polìtich, sossiaj e colturaj, gropà a l'aument ëd le migrassion e ai mojen ëd comunicassion.