Sfera

Na surfassa sférica a l'é na surfassa dont ij pont a son equidistant da 'n pont ciamà sènter. Sa distansa a l'é ël raj. Na surfassa sférica a sara na porsion dë spassi, visadì un sòlid, ciamà sfera: a l'é l'ansem dij pont dont la distansa dal sènter a l'é minor o ugual al raj. As parla ëdcò dë sfera sarà. L'ansem dij pont dont la distansa dal sènter a l'é pì cita dël raj as dis sfera duverta. Na sfera a l'é un sòlid ëd rotassion. Minca diàmeter a l'é n'ass ëd rotassion. Na surfassa sférica a l'é na surfassa nen dësvlupàbil. Volum e àrea Ël volum ëd na sfera ëd raj R a l'é ${\frac {4}{3}}\pi R^{3}$. L'àrea dla surfassa a l'é $4\pi R^{2}$, visadì quatr vire l'àrea d'un sercc màssim. Antra tuti ij sòlid ch'a l'han ël midem volum, la sfera a l'é col d'àrea mìnima. Stòria A l'é stàit Archimede che, për prim, a l'é stàit bon a valuté ël volum ëd na sfera e l'àrea ëd na surfassa sférica.