Ducà longobard

Paol Diàcon, ël cronista longobard pì avosà mapa de el regn Ël Règn dij Longobard an Italia a l'é basà ansima a na confederassion pitòst flùida ëd Ducà. La figura dël Duca longobard a l'é na sòrt ëd calch ëd cola roman-a dël Dux, un fonsionari militar creà con j'arforme ëd Dioclessian dla fin dël III sécol, dont ij duca a pijo sò nòm. A diferensa dai Duces roman, però, ij Duca longobard a l'han ëdcò giurisdission sivil, e a son già dle figure feodaj. Comsëssìa, ës trata dle prime aparission dël feodalésim, e për vàire mire la tribù dij Longobard a tira drit a comportesse coma ai temp pì antich (d'àutra part dl'istess temp midem a fan ij Franch, dadlà dj'Alp). Ël concet ëd Règn sot ai Longobard a l'é sempe col clàssich germànich, e pì che 'd në stat as trata anco' sempe ëd na tribù. Donca a venta nen pijé la figura dël Duca coma cola d'un funsionari statal dël dì d'ancheuj, ò bele mach che dij temp dl'Imperi Roman Sacrà, as trata mach ëd na figura tribal ëd gran arlevansa. Nopà che esse na fòrsa, a la fin dle fin ij duca a vniran a esse la debolëssa prima dla tribù longobarda, dzortut quand as butran l'un contra l'àutr ant la guèra sivil antra catòlich e arian, com as ës-ciàira da 'nt le conte ansima a la fàida antra Pertarit e Grimoald. Bibliografìa Treadgold, Warren (2001). A concise history of Byzantium. New York: Palgrave.