Ovà

Ovà        Stat: Italia Region: Piemont Provincia: Provincia ëd Lissandria Nòm 'n italian: Ovada Coordinà: Latitudin: 44° 38′ 25.4′′ N Longitudin: 8° 38′ 50.4′′ E Autëssa: 186 m s.l.m. Surfassa: 35,37 km² Abitant: 11.386 (2017) Comun dj'anviron: Belfòrt, Chermolin, La Ròca, Morele, Rossiglione (GE), Silvan, Tajeu, Tërseubi CAP: 15076 Prefiss tel.: 0143 Còdes ÌSTAT: 006121 Còdes fiscal: G197  Sant protetor: san Gioann  Festa dël borgh: 24 ëd giugn  Sit istitussional Ovà (Ovada an italian, Oâ an lìgure) a l'é un comun dël Piemont d'11.386 abitant , ant la provinsa ëd Lissandria. As treuva ant ën teritòri 'd confin antra Piemont e Liguria, al bòrd meridional ëd l'Àut Monfrà e al confin con l'Apenin Lìgure, davzin a la confluensa dij torent Òrba e Stura, an sla strà dël Turchin ch'a men-a a Génoa. Stòria La cesa parochial ëd l'Assunta Le orìgin d'Ovà a armonto al temp dij roman, quand che un cit vilagi as trovava a la confluensa dij doi torent Òrba e Stura, an posission ëstratégica; ël nòm ëd Vadum o Vada, cità 'dcò ant le litre 'd Décimo Bruto a Ciceron, a indicava në svass ch'a consentìa 'l passagi an sle strà ch'a mnavo dal mar a la pian-a dël Pò. Ant l'Età 'd Mès, Ovà a ven torna mensionà mach dël 967, quand che l'imperador Oton I ëd Sassònia a don-a al marchèis Aleram na vila ant ël teritòri dl'atual comun, ai temp sota la giurisdission dël monasté 'd San Quintin dë Spign. Ovà a l'ha peui fàit part ëd la Marca Aleràmica për peui passé sota al contròl dij marchèis ëd Gavi, peui dij marchèis dël Bòsch e peui dla famija Malaspin-a, che dël sécol ch'a fa XIII a vend ël feod d'Ovà a la Repùblica 'd Génoa. Contut ch'a-i sìo stàit dij tentativ dël Ducà 'd Milan ëd goerné la Comun-a d'Ovà, la Repùblica genoèisa a l'é riussìa për sécoj a manten-e 'l contròl. A parte dal Sessent, la region a intra ant le ambission dël Ducà 'd Savòja e Ovà a ven ocupà pì vire: dël 1625 da Carl Emanuel I, dël 1672 da Carl Emanuel II, a l'inissi dël Setsent da Vitòrio Medeo II e dël 1746 da Carl Emanuel III. D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, dël 1814 Ovà a intra ant ël Regn ëd Sardëgna, daprima ant la Provinsa d'Àich, peui dal 1859, an séguit a la riorganisassion aministrativa dël Decret Rattazzi (Lèj n.3702, 23 otóber 1859), a l'é aministrà sota a la Provinsa ëd Lissandria, al Sircondari ëd Neuve e a cap d'ën Mandament comprendent ëdcò Belfòrt e Tajeu. L'Eutsent a porta a la costrussion ëd vàire strà ch'a colego mèj la sità al Piemont e a la Liguria: la strà për Neuve (1836), la strà për Àich (1855), la strà dël Turchin për Voltri (1872), la strà ferà da Ast a Génoa (1893). Tut sòn a anfluiss an sla chërsùa dl'economìa e a Ovà as dësvelupa la nàssita dle industrie e a së spantio mèj ij comersi dël vin. Economìa Le colin-e d'Ovà a son coltivà a Dossèt d'Ovà DOC. Aministrassion Ël sìndich a l'é Paolo Giuseppe Lantero (dal 26/05/2014). Anliure esterne Sit istitussional Arferiment Panorama dël sènter dal pont an sl'Òrba